Kaukaska kultura promowana nad Wisłą

2024-02-09

Bogactwo kulturowe narodów Kaukazu i historyczne współistnienie różnych kultur – temu poświęcona była konferencja zorganizowana 20 listopada w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie.
Historia narodów Kaukazu jest burzliwa, a przez to jednocześnie niezwykle ciekawa. Tworzą ją różne języki, religie i dziedzictwo wielu narodów i grup etnicznych. Promocji tej właśnie kaukaskiej kultury – wciąż mało w Polsce znanej – była poświęcona konferencja z udziałem historyków z różnych krajów. Zorganizowała ją m.in. ambasada Azerbejdżanu, a uroczystego otwarcia dokonała JE Ambasador Nargiz Gurbanova.
Konferencja promowała książkę „Chanat Karabaski – profil historyczny i kulturowy”, której autorem jest prof. Eldar Nadiradze, dyrektor gruzińskiego Instytutu Historii i Etnologii. Opisuje ona dzieje i dorobek kulturowy państwa, które istniało w latach 1747–1822, a jego stolicą było istniejące do dziś azerbejdżańskie miasto Szusza. W książce tej autor przedstawia bogaty dorobek tego kraju – formalnie zależnego od Persji, ale de facto niezależnego. Swoją odrębność do pewnego stopnia zachowało nawet po roku 1805, gdy stało się częścią Imperium Rosyjskiego.
Ta właśnie niezależność pozwalała w tym dość krótkim czasie rozwinąć się nie tylko silnym strukturom państwowym (z sądownictwem i własną walutą), ale też poezji czy architekturze. Współistniało tu chrześcijaństwo i islam, obok siebie mieszkali Azerowie i Ormianie. Do dziś trwa tradycja azerskiej muzyki w stylu Mugam, w której utwory składają się z części improwizowanej, tradycyjnego śpiewu i części tanecznej.
Tę właśnie wielokulturowość chanatu podkreślali uczestnicy konferencji. Jak zauważył dr Daniel Pommier Vincelli z Uniwersytetu Sapienza w Rzymie, sześćdziesięcioletni okres niepodległości tego kaukaskiego państwa może być przykładem czerpania siły z wielokulturowości. – Warto o tym dziedzictwie Chanatu Karabaskiego pamiętać także dziś, gdy w Europie i poza nią nasilają się ruchy polityczne podważające ideę wielokulturowości – zaznaczył dr Vincelli.
Z kolei dr Jerzy Rohoziński z Instytutu Pileckiego wspomniał o istniejących na przełomie XVIII i XIX wieku innych chanatach kaukaskich, m.in. kubińskim, bakijksim i gandżyjskim (ze stolicami w istniejących do dziś miastach Kubaniu, Baku i Gandży). Nakreślił trudną historię tych krajów, nękanych konfliktami lokalnymi w ramach państwa perskiego, a następnie wojnami persko-rosyjskimi.
Na szczęście z zawieruch wojennych ocalało sporo artefaktów dokumentujących osiągnięcia kultury narodów Kaukazu. Zgromadziło je Muzeum Narodowe Gruzji we współpracy z władzami Azerbejdżanu. O bogatych zbiorach odzieży, broni, naczyń i innych przedmiotów życia codziennego opowiadała zastępczymi kustosza tego muzeum Tebrone Nadiradze. Przedstawiono je zarówno w muzeum, jak też w książce – bogato i kolorowo ilustrowanej. Znalazły się w niej także historyczne fotografie Dmitrija Jermakowa – rosyjskiego fotografa, który na przełomie XIX i XX wieku uwiecznił wygląd miast i ludzi tego regionu.
Zasięg kultury o korzeniach z Chanatu Karabaskiego jest dziś wręcz kosmiczny. Nagranie muzyki Mugam znalazło się na dyskach na dwóch sondach Voyager, wystrzelonych w kosmos w 1977 r. i wciąż podróżujących przez międzygwiezdną przestrzeń. Promocji tej kultury w znacznie bliższym zasięgu służy książka o tym chanacie – wspólne dzieło azerbejdżańskich i gruzińskich historyków, wydana przez Euroazjatyckie Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Tellus in metus vulputate eu scelerisque felis imperdiet proin. Non blandit massa enim nec dui nunc mattis enim. Vestibulum rhoncus est pellentesque elit ullamcorper dignissim. Nulla porttitor massa id neque aliquam vestibulum. Odio euismod lacinia at quis risus sed vulputate odio. Laoreet sit amet cursus sit amet dictum. Elementum curabitur vitae nunc sed velit dignissim. Pulvinar elementum integer enim neque volutpat ac tincidunt vitae. Elementum integer enim neque volutpat ac tincidunt vitae semper quis. Leo vel orci porta non.

Paweł Rochowicz


e-Wydanie

Sledź nas na: