Prezydencja Hiszpanii w Radzie Unii Europejskiej

Od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r. Hiszpania po raz piąty już sprawuje prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.

Prezydencja w Radzie UE opiera się na systemie rotacyjnym, który sięga początków integracji europejskiej. Co sześć miesięcy jedno z państw członkowskich obejmuje prezydencję w Radzie UE
i dba o sprawny przebieg unijnego procesu legislacyjnego. Kadencja przypada co 13 i pół roku.

Państwa członkowskie, które sprawują prezydencję po sobie, ściśle współpracują w grupach po trzy. System ten został wprowadzony w 2009 r. traktatem lizbońskim. Każda trójka państw ustala długofalowe cele i przygotowuje wspólny program tematów i spraw, którymi Rada będzie się zajmować przez kolejne 18 miesięcy. Opierając się na tym programie, każde z trzech państw opracowuje własny, bardziej szczegółowy 6-miesięczny program. Obecna grupa składa się z Hiszpanii, Belgii i Węgier.

Hiszpańskie przewodnictwo w Radzie UE rozpoczęło się 1 lipca i potrwa do 31 grudnia 2023 r

Mottem hiszpańskiej prezydencji jest:

Europe closer – Europa bliżej

Motto symbolizuje bliskość ludzką, polityczną i instytucjonalną.

W ostatnich dziesięcioleciach Europa pokazała, jak wiele może zrobić dla Hiszpanii. Przyszedł czas na Hiszpanię, aby pokazała światu, jak wiele może zrobić dla Europy. Nasz kraj obejmuje prezydencję w Radzie Unii Europejskiej z pokorą i wdzięcznością. Ale też z ambicjami – zdecydowaliśmy ją wykorzystać, aby poprawić życie obywateli – mówił 15 czerwca 2023 r. premier Hiszpanii Pedro Sánchez podczas prezentacji priorytetów politycznych prezydencji hiszpańskiej w UE.

Hiszpania przejęła prezydencję w okresie wielkich wyzwań dla państw członkowskich i całej Unii Europejskiej. Na czas swojego przewodnictwa Hiszpania wybrała cztery priorytety prac:

Reindustrializacja UE i zapewnienie jej otwartej strategicznej autonomii

Międzynarodowa otwartość ostatnich siedmiu dekad była w większości korzystna dla UE i pozwoliła jej osiągnąć poziomy wzrostu gospodarczego i dobrobytu społecznego, które byłyby nieosiągalne
w warunkach protekcjonizmu.

Otwartość ta ułatwiła jednak również offshoring przemysłu w strategicznych sektorach, przez co UE stała się nadmiernie zależna od państw trzecich w obszarach, takich jak energia, zdrowie, technologie cyfrowe i żywność.

Zachodzące obecnie zmiany geopolityczne, technologiczne i środowiskowe dają Hiszpanii możliwość odwrócenia tego trendu, przyciągnięcia nowych firm i miejsc pracy do Europy oraz zmniejszenia podatności Europy na zagrożenia zewnętrzne.

Aby to osiągnąć, hiszpańska prezydencja będzie działać na dwóch frontach. Z jednej strony będzie promować te działania, które sprzyjają rozwojowi strategicznych gałęzi przemysłu i technologii
w Europie, ekspansji i dywersyfikacji jej stosunków handlowych oraz wzmocnieniu jej łańcuchów dostaw, zwracając szczególną uwagę na Amerykę Łacińską i szczyt UE – CELAC.

Z drugiej strony zaproponuje przyszłościową, kompleksową strategię mającą na celu zapewnienie bezpieczeństwa gospodarczego i globalnego przywództwa UE do 2030 r., zapewniając ciągłość
i szczególną wnikliwość prac instytucji europejskich oraz plan działania uzgodniony w Wersalu przez 27 państw członkowskich.

Postępy w zielonej transformacji i adaptacji środowiskowej

Dla Europejczyków ograniczenie zmian klimatu i degradacji środowiska jest nie tylko prawnym
i moralnym obowiązkiem, ale także ogromną szansą. Jeśli zostanie ona dobrze wykorzystana, zielona transformacja pozwoli drastycznie zmniejszyć naszą zależność od energii i surowców, obniżyć rachunki za energię elektryczną, zwiększyć konkurencyjność naszych firm i stworzyć prawie milion miejsc pracy tylko w tej dekadzie.

Prezydencja hiszpańska ma dołożyć wszelkich starań, aby wspierać tę transformację. Hiszpania będzie promować reformę rynku energii elektrycznej mającą na celu przyspieszenie wdrażania odnawialnych źródeł energii, obniżenie cen energii elektrycznej i poprawę stabilności systemu. Będzie także pracować nad przyspieszeniem prac nad aktami prawnymi związanymi z pakietem klimatycznym Fit for 55, między innymi pakiet gazowy i wodorowy, oraz przepisami dotyczącymi efektywności energetycznej. Ponadto będzie promować środki mające na celu zmniejszenie ilości odpadów i mikrodrobin plastiku, projektowanie zrównoważonych produktów i wytwarzanie ekologicznych paliw.

Działania te będą prowadzone po to, aby UE nadal przewodziła globalnej walce ze zmianami klimatu, tworząc dobrobyt i nowe możliwości na całym swoim terytorium.

Promowanie większej sprawiedliwości społecznej i gospodarczej

W przyszłości nie wystarczy wzrost PKB w Europie. Konieczne będzie zapewnienie, by wytwarzane bogactwo przynosiło korzyści wszystkim obywatelom i służyło poprawie ich szans i poziomu życia. Unia Europejska potrzebuje nie tylko bardziej konkurencyjnej gospodarki, ale także bardziej sprawiedliwej i opiekuńczej.

Hiszpańska prezydencja ma więc opowiadać się za ustanowieniem minimalnych
i wspólnych standardów opodatkowania osób prawnych we wszystkich państwach członkowskich
i ma walczyć z uchylaniem się od opodatkowania przez duże międzynarodowe korporacje, co kosztuje UE 1,5 punktu PKB każdego roku – czyli tyle samo, ile wydaje na mieszkalnictwo i ochronę środowiska.

Hiszpania w ramach swojej prezydencji pracuje również nad rewizją wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027 oraz nad odpowiednią reformą przepisów fiskalnych w celu przezwyciężenia oszczędności, zwiększenia przejrzystości i połączenia stabilności finansów publicznych z odpowiednim finansowaniem transformacji ekologicznej i cyfrowej. Dąży także do rozszerzenia praw pracowniczych w kilku obszarach oraz dla grup szczególnie wrażliwych, takich jak dzieci, kobiety doświadczające przemocy i osoby niepełnosprawne.

Wzmocnienie jedności europejskiej

W świecie niepewności i rosnących napięć geopolitycznych UE musi pozostać zjednoczona. Dlatego państwa członkowskie powinny nadal czynić postępy w integracji i opracowywać narzędzia, które pozwolą im wspólnie stawić czoło wielkim wyzwaniom naszych czasów.

W tym celu prezydencja hiszpańska ma opowiadać się za większym pogłębieniem rynku wewnętrznego, ukończeniem unii bankowej i unii rynków kapitałowych, konsolidacją i ulepszeniem wspólnych instrumentów, takich jak fundusze Next Generation EU, bardziej wydajnym
i skoordynowanym zarządzaniem procesami migracji i azylu oraz skoordynowanym wsparciem dla Ukrainy i innych państw sąsiadujących. Hiszpania  pracuje również nad rozwojem wspólnej tożsamości UE i wartości oraz wspiera nowy etap rozwoju projektu europejskiego.